Chandrayaan-3 | भारताचे Chandrayaan-3 23 ऑगस्टच्या संध्याकाळपर्यंत चंद्राच्या पृष्ठभागावर उतरण्याचा प्रयत्न करत आहे. या मिशनच्या यशामुळे ही उल्लेखनीय कामगिरी साध्य करण्यासाठी अमेरिका, रशिया आणि चीननंतर भारत चौथा जागतिक घटक म्हणून स्थान मिळवेल.
तत्पूर्वी, चंद्राच्या दक्षिणेकडील प्रदेशावर यशस्वीरित्या उतरणारे एकमेव राष्ट्र म्हणून भारताच्या या कामगिरीला एक अनोखा मान प्राप्त होईल. हे क्षेत्र, चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावर, खड्डे आहेत ज्यामध्ये पाण्याचा बर्फ आहे असे मानले जाते. यामुळे संभाव्य चंद्रावर निवासस्थानासाठी एक अमूल्य संसाधन असल्याचे मानले जात आहे.
इंडियन स्पेस रिसर्च ऑर्गनायझेशन (ISRO) च्या निवेदनानुसार, विक्रम लँडर आज संध्याकाळी 6 वाजून 4 मिनिटाने चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावर लँडिंगसाठी तयार आहे.
चंद्रावर असंख्य खड्डे, दगड आणि असमान पृष्ठभाग आहे. हे असमान लँडस्केप योग्य लँडिंग साइट शोधण्याचे कार्य गुंतागुंतीचे करते, कारण सुरक्षित टचडाउनसाठी कमी सपाट आणि स्थिर क्षेत्रे उपलब्ध आहेत.
शाश्वत अंधार: सर्वात लक्षणीय आव्हानांपैकी एक म्हणजे प्रदेशातील प्रकाश परिस्थिती. चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावर सूर्यप्रकाशाच्या कोनामुळे दीर्घकाळ अंधार असतो. या सततच्या सावलीमुळे सौरऊर्जेवर चालणाऱ्या मोहिमांसाठी समस्या निर्माण होतात, कारण ते वीज निर्मितीसाठी सूर्यप्रकाशाचा वापर करू शकत नाहीत. अशा परिस्थितीत, मिशनच्या यशाची खात्री करण्यासाठी पर्यायी उर्जा स्त्रोत विकसित करणे किंवा वापरणे आवश्यक आहे.
कमाल तापमान: चंद्राचा दक्षिण ध्रुव तापमानात कमालीच्या फरकांच्या अधीन आहे. त्याच्या दीर्घ चंद्राच्या रात्री, तापमान -173 डिग्री सेल्सियस पर्यंत कमी होऊ शकते. अशा थंड परिस्थिती उपकरणे आणि इलेक्ट्रॉनिक्सवर विपरित परिणाम करू शकतात, त्यांची कार्यक्षमता सुनिश्चित करण्यासाठी विशेष डिझाइन आणि इन्सुलेशन आवश्यक आहे.
दळणवळणातील अडचणी : चंद्राच्या वक्रतेमुळे चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवाला लक्ष्य करणार्‍या मोहिमांसाठी पृथ्वीशी थेट संपर्कात अडथळा येतो. यामुळे मिशन अपडेट्स प्राप्त करण्यात आणि कमांड्स ट्रान्समिट करण्यात विलंब होऊ शकतो, ज्यामुळे मिशनच्या रिअल-टाइम कंट्रोल आणि मॉनिटरिंगवर संभाव्य परिणाम होऊ शकतो. Chandrayaan-3
आव्हानात्मक लँडिंग डायनॅमिक्स : खडबडीत भूभाग आणि चंद्रावरील कमी गुरुत्वाकर्षण यांचे मिश्रण लँडिंग डायनॅमिक्सला गुंतागुंतीचे करते. अंतराळ यानाला इजा न करता सॉफ्ट लँडिंग मिळवणे अवघड आहे, कारण पृथ्वीवर वापरल्या जाणार्‍या पारंपारिक लँडिंग पद्धती चंद्राच्या स्थितीत पूर्णपणे अनुवादित होऊ शकत नाहीत.
अप्रत्याशित पृष्ठभाग गुणधर्म: पृष्ठभागाचे गुणधर्म, जसे की सैल रेगोलिथ (चंद्राची धूळ) आणि अनपेक्षित अडथळे, अप्रत्याशित असू शकतात आणि चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावर मोठ्या प्रमाणात बदलू शकतात. या फरकांमुळे लँडिंग उपकरणांना धोका निर्माण होऊ शकतो आणि मिशनच्या एकूण यशावर परिणाम होऊ शकतो.
पाण्याचा बर्फ आणि वाष्पशीलता: चंद्राच्या दक्षिण ध्रुवावरील छायांकित खड्ड्यांमध्ये पाण्याच्या बर्फाची उपस्थिती भविष्यातील चंद्राच्या क्रियाकलापांसाठी एक संभाव्य संसाधन आहे, परंतु ते जटिलतेचा परिचय देते. पाण्याचा बर्फ चंद्राच्या धूलिकणाच्या वर्तनात बदल करू शकतो आणि अंतराळ यानाच्या लँडिंग गतिशीलतेवर तसेच मोहिमेद्वारे चालवलेल्या वैज्ञानिक उपकरणांवर परिणाम करू शकतो.
